Alles over de hervorming van auteursrechten.
De aangekondigde hervorming van het fiscale gunstregime voor auteursrechten binnen het begrotingsakkoord is rond. De federale regering bereikte woensdag 21 december 2022 een akkoord.
De ‘Programmawet’ waarin de hervorming beschreven staat, is vrijdag 30 december 2022 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.
De hervorming deed de laatste maanden heel wat vragen rijzen in de creatieve sector en inkt vloeien in de pers. Het eventueel uitsluiten van bepaalde sectoren (bijvoorbeeld de IT-sector) heeft tevens heel wat stof doen opwaaien. MR pleitte er voor dat er geen restrictieve toepassing – het uitsluiten van beroepscategorieën – zou zijn en dit werd bevestigd.
Toch brengt de huidige wettekst geen absolute rechtszekerheid en kan deze op meerdere interpretaties rekenen. Er werd dus meer onduidelijkheid gecreëerd met dit politieke compromis. Zo zal de fiscus en/of de rechter zelf moeten oordelen naar welke kant de balans doorweegt.
Daarom volgen we het op de voet op voor jou en blijven we in contact met andere belangenorganisaties, ons vast advocatenkantoor, alsook met het kabinet van Vincent Van Peteghem, minister van financiën. Gedreven en gemotiveerd om alle informatie voor jou te verzamelen.
Op deze pagina kun je onze interpretatie van de nieuwe wetgeving lezen.
Wat is het doel van de hervorming?
“Met het huidige ontwerp wil de regering terugkeren naar de oorspronkelijke doelstellingen van de bijzondere regeling die van toepassing is op de inkomsten uit de overdracht of de licentieverlening van auteursrechten of naburige rechten, namelijk de toepassing van een passend fiscaal regime op inkomsten die op onregelmatige en wisselvallige wijze worden verkregen in het kader van artistieke activiteiten.” – Memorie van Toelichting (de uitleg bij een wetsvoorstel)
Wie komt er (nog) in aanmerking?
Goed nieuws! Er wordt in de Memorie van Toelichting toegelicht dat er geen onderscheid gemaakt wordt op basis van je beroepscategorie.
Iedereen die vandaag een origineel werk maakt, blijft – in principe – in aanmerking komen in de toekomst.
Welke werken komen er (nog) in aanmerking?
- Er wordt verwezen naar de algemene definitie van werken van letterkunde. Dus alle werken die concreet en origineel zijn, komen in aanmerking.
- En je moet je rechten op deze werken toekennen aan een derde met het oog op de exploitatie of het daadwerkelijk gebruik ervan.
- En je beschikt over een ‘kunstwerkattest’ (lees: kunstenaarsstatuut), of je rechten worden toegekend aan een derde voor de mededeling aan het publiek, voor openbare opvoering of voor reproductie.
Deze opgesomde puntjes zijn je basis om in aanmerking te komen. Kun je deze alledrie afvinken, dan kun je volgens ons nog steeds gebruik maken van het gunstregime.
Als je ons standpunt volgt, komen bijna alle situaties waarin je (in opdracht) originele werken van letterkunde maakt én aan je klant rechten toekent zodat je klant het werk kan exploiteren (meedelen aan het publiek, reproduceren), in aanmerking.
Doordat er in de versie van 18 november 2022 uitdrukkelijk verwezen wordt naar reproductie, blijven ook de situaties van software developers en werken in opdracht van privé personen aan de voorwaarden voldoen. Dat was niet het geval toen er enkel sprake was van mededeling aan het publiek.
Welke vergoedingen komen in aanmerking en wanneer?
Nieuw is dat er in de wet een verdeelsleutel wordt opgenomen voor wat we noemen ‘gemengde facturen’.
De verdeelsleutel wordt vastgeklikt op 70% vergoeding voor dienstverlening en 30% voor de vergoeding voor de toekenning van de auteursrechten. Er geldt evenwel een belangrijke overgangsperiode:
- Vanaf 1 januari 2023 is de verhouding voor een ‘gemengde factuur’ maximaal 50-50 (50% beroepsinkomen/50% auteursrechten).
- Vanaf 1 januari 2024 gaat een overgangsregeling in en wijzigt de verhouding naar min. 60% beroepsinkomen/max. 40% auteursrechten.
- Vanaf 1 januari 2025 wordt de verhouding verankerd in de wet naar min. 70% beroepsinkomen/max. 30% auteursrechten.
- Krijg je daarentegen een vergoeding enkel voor het toekennen van je rechten (zogenaamd hergebruik) dan geldt de verdeelsleutel niet en blijft de vergoeding 100% een vergoeding voor auteursrechten.
Het jaarlijks maximum
Het jaarlijks maximum blijft behouden – alle inkomsten uit de toekenning van auteursrechten die hoger zijn dan € 70.220* per jaar worden als beroepsinkomsten belast.
*Maximum voor inkomstenjaar 2023
Dit is nieuw
Nieuw is dat er nu ook een absoluut maximum is van € 70.220* aan inkomsten uit auteursrechten, gemiddeld per jaar (bekeken over 4 jaar vanaf 1 januari 2023).
Zit je over dit maximum, dan kan je het volgende jaar geen gebruik maken van het fiscaal regime voor auteursrechten.
*Maximum voor inkomstenjaar 2023
Blijf op de hoogte over de hervorming van auteursrechten
Auteursrechten zijn complex. Als we meer informatie krijgen over de wetgeving die verandert, gaan wij door de complexe materie en vertalen we deze naar duidelijke taal voor jou.
Schrijf je in voor updates rond de hervorming van auteursrechten via het formulier!
Meest gestelde vragen
over het begrotingsakkoord - de hervorming van auteursrechten
In de Memorie van Toelichting staat heel duidelijk dat er geen onderscheid wordt gemaakt op basis van beroepscategorie. Er wordt dus geen bepaalde groep – lees: software developers of copywriters – uitgesloten, zoals eerder in de media verscheen. Natuurlijk zijn er wel voorwaarden waaraan je moet voldoen. Zo moet je de auteur zijn van een werk van letterkunde of kunst. In de wettekst wordt er verwezen naar de algemene definitie. Dat betekent dat ook de algemene regels van een concrete vorm en originaliteit van toepassing zijn.
Onze conclusie: wie vandaag in aanmerking komt voor het fiscaal gunstregime, zal dit blijven doen. Wil je weten of je in aanmerking komt voor een vergoeding uit auteursrechten? Doe hier de test!
Ja, je komt volgens onze interpretatie nog in aanmerking als “IT’er”, maar we erkennen dat hier verschillende standpunten over bestaan. Hoe dan ook kan je hieronder terugvinden waarom wij ervan overtuigd zijn dat je nog altijd in aanmerking komt.
In de eerste berichtgeving was er sprake van een uitsluiting van de ICT-sector. Software developers zouden niet langer in aanmerking komen voor het fiscaal regime van auteursrechten. Uit onze analyse van de wetteksten, blijkt het anders te zijn. Er wordt in de wettekst verwezen naar ‘werken van letterkunde en kunst’, en naar de algemene definitie ervan. De vraag is dus: is broncode zoals het wordt gemaakt door IT-developers, te beschouwen als een werk van letterkunde? Ja, dat is uitdrukkelijk het geval. De softwarewet bepaalt dat broncode, in de mate dat het oorspronkelijk en origineel is, beschouwd wordt als een werk van letterkunde. Als gevolg horen ook de werken die software developers creëren, bij werken van letterkunde en vallen nog steeds onder het toepassingsgebied. In de eerste versie was er een bijkomende vereiste, namelijk een ‘mededeling aan het publiek’. En enkel voor het toekennen van het recht om de werken mee te delen aan het publiek, kon een fiscaal interessante vergoeding uitgekeerd worden. Maar die laatste vereiste van de mededeling aan het publiek, werd in de definitieve wettekst uitgebreid met ‘reproductie’. Daardoor zouden ook de overeenkomsten die software developers sluiten met hun opdrachtgevers – en waarbij de rechten op hun broncode worden overgedragen – ook nog in aanmerking blijven komen voor het fiscaal gunstregime.
In de nieuwe wetteksten wordt er verwezen naar werken van letterkunde of kunst, met enkele bijkomende voorwaarden. Je maakt dus een origineel werk en draagt de rechten over of kent ze toe.Dit met het oog op exploitatie, of het daadwerkelijke gebruik ervan. In principe is dat altijd het geval als je een werk in opdracht maakt. Je opdrachtgever wilt je werk gebruiken en heeft daarom jouw toestemming en rechten nodig.
Een tweede voorwaarde is dat je je rechten moet overdragen met het oog op de publieke mededeling ervan, de openbare voorstelling of reproductie.
Als je als auteur in opdracht van je opdrachtgever werken maakt, dan zul je altijd deze rechten moeten toekennen aan je opdrachtgever. Deze inkomsten zullen nog steeds onder het toepassingsgebied van de wet vallen.
Het kabinet van minister van financiën Van Peteghem had met de hervorming van het auteursrecht bepaalde doelstellingen voor ogen, namelijk het terugkeren naar het oorspronkelijke doel van de wet van 2008. Die oorspronkelijke doelstelling staat in de Memorie van Toelichting m.a.w. de uitleg bij het wetsvoorstel:
“de toepassing van een passend fiscaal regime op inkomsten die op onregelmatige en wisselvallige wijze worden verkregen in het kader van artistieke activiteiten.”
Het maximumbedrag waarop je fiscaal gunstige auteursrechten kan innen, bedraagt € 64.000 voor 2022. Aan de huidige verdeelsleutel van 50% beroepsinkomen / 50% auteursrechten betekent dit dat je maximaal € 128.000 per jaar kan factureren in gemengde facturen voordat je die grens bereikt hebt.
Nieuw is dat er nu ook een bijkomende absolute grens is. Eenmaal dat je die grens overschreden hebt, kun je geen voordelen meer halen uit het fiscaal gunstregime. De absolute grens is vastgelegd op € 64.000, maar geldt als een gemiddelde over de afgelopen vier jaar. Heb je dit gemiddelde overschreven? Dan kun je het jaar daarop geen fiscaal voordeel halen uit het gunstregime van auteursrechten.
Voor diegenen die uit de boot vallen met de nieuwe regels, is er een overgangsperiode van één jaar voorzien. Deze overgangsperiode heeft een ander maximum, namelijk € 32.000 per jaar uit auteursrechten. Ook de forfaitaire kosten die in rekening gebracht kunnen worden, zijn gehalveerd.
De verdeelsleutel is nu in de wet vastgelegd. Deze hanteer je in een gemengde factuur, dus als je niet alleen je dienstverlening factureert, maar ook je vergoeding voor het toekennen of overdragen van je rechten.
Deze verdeelsleutel zal in 2025 verankerd worden naar 70% beroepsprestatie en 30% auteursrechten. De overgangsperiode over drie jaar ziet er als volgt uit:
– 2023: een verdeling van 50% beroepsprestatie en 50% auteursrechten,.
– 2024: 60% beroepsprestaties en 40% auteursrechten,
– 2025: verankering van 70% beroepsprestaties en 30% auteursrechten.
Gemengde facturen zijn facturen waarin niet alleen een vergoeding voor de dienstverlening wordt bepaald, maar ook een vergoeding voor de overdracht of het geven van een licentie op de auteursrechten.
Wie niet in aanmerking komt, zijn ‘echte’ ‘kunstenaars’ die hun werk aan een klant verkopen. Denk aan een kunstschilder, beeldhouwer, …
De kunstenaar/auteur verkoopt dan enkel het gemaakte werk op een ‘drager’. Als er geen auteursrechten worden toegekend, kan er ook geen sprake zijn van een auteursrechtvergoeding. Zo zullen kunstenaars – ook al zijn ze in het bezit van een ‘kunstwerkattest’ – niet voldoen aan de voorwaarden om hun inkomsten als roerend inkomen te beschouwen, bij gebrek aan het overdragen of in licentie geven van hun auteursrechten.
Neen, er wordt in de definitieve versie van de wet geen onderscheid gemaakt tussen een eenmanszaak of een vennootschap. Belangrijk om weten is dat de manier waarop je ermee moet omgaan, wel verschilt naargelang de situatie. Jij als auteur blijft de eigenaar van je werk. Stel jezelf eerst de vraag: draag ik mijn auteursrechten aan mijn opdrachtgever of aan mijn eigen vennootschap over?
De nieuwe regels gingen in op 1 januari 2023.
