Sinds 2008 kent België een fiscaal gunstregime voor inkomsten uit auteursrechten. Wat ooit vooral was bedoeld voor kunstenaars en schrijvers, groeide in de praktijk uit tot een veel breder toepasbaar voordeel, ook voor professionals zoals consultants, marketeers en zelfs softwareontwikkelaars.
Nieuwe wetgeving, strikte interpretaties en opvallende rechtspraak zorgen ervoor dat het vandaag cruciaal is om te weten wat nog kan, wat niet meer kan en welke bewijslast je als belastingplichtige of fiscaal adviseur moet leveren. We staken ons licht op bij enkele fiscale advocaten en in de databank FisconetPlus en delen enkele opvallende recente arresten en rulings.
Het gunstregime in een notendop
Inkomsten uit auteursrechten worden belast als roerend inkomen, tegen een gunstig tarief van 15%. Daarbij geldt een royaal kostenforfait: voor aanslagjaar 2026 is dat 50% op de eerste schijf tot 20.100 euro en 25% op de volgende schijf tot 40.190 euro. Het maximum dat in aanmerking komt is jaarlijks begrensd (voor 2025: 75.360 euro).
Tot eind 2022 konden ook bedrijfsleiders en werknemers een deel van hun loon laten herkwalificeren als auteursrechtenvergoeding, mits er een beschermd werk werd overgedragen en dit contractueel goed was vastgelegd. Maar sinds 1 januari 2023 zijn de voorwaarden strenger: de auteur moet een kunstwerkattest hebben of zijn rechten overdragen “voor mededeling aan het publiek of voor reproductie”. Bovendien is de lijst van toegelaten werken ingeperkt en geldt er een verdeelsleutel, waarbij een maximaal percentage van het totale inkomen in aanmerking komt voor dit stelsel.
Creatie en bewijs: de achilleshiel in veel dossiers
Een eerste les uit de recente rechtspraak: zonder sluitend bewijs dat je de originele auteur bent, houdt het gunstregime geen stand.
Zo oordeelde het hof van beroep in Gent (19.09.2023) dat een accountant geen aanspraak kon maken op auteursrechten voor standaardbrieven, adviestemplates en software binnen zijn vennootschap. De broncodes vermeldden geen auteursnamen, en er was geen bewijs dat de accountant zelf aanpassingen kon doen of dat de documenten niet gewoon online verkrijgbaar waren. Het louter bewaren van dergelijke documenten volstaat niet: er moet sprake zijn van een eigen intellectuele schepping.
Ook de Franstalige rechtbank van Brussel (06.09.2023) trok de lijn door: een architect die zijn rechten via een raamovereenkomst overdroeg, kon niet aantonen dat hij de originele auteur was. De plannen vermeldden enkel de naam van het ontwerpbureau, wat de rechtbank deed besluiten dat er geen auteursrechtelijk beschermd werk was overgedragen.
Daarom het volgende praktische advies: bewaar altijd duidelijke documentatie die jouw auteurschap aantoont, zoals conceptversies, e-mails, schetsen, een code met auteursvermelding, datumstempels … Zonder dat bewijs is de kans op fiscale aanvaarding immers klein.
Originaliteit blijft cruciaal
De rechtbank van eerste aanleg Waals Brabant (23.10.2023) maakte duidelijk dat originaliteit niet zomaar wordt aangenomen. In een zaak rond duizenden foto’s oordeelde de rechtbank dat het repetitieve karakter – zelfde houding, licht, decor – geen creatieve schepping inhield. De gelijkenis met foto’s op verkoopwebsites versterkte dat oordeel.
Voor het nieuwe regime blijft de originaliteitsvoorwaarde een sleutelcriterium. Wat origineel is, blijft deels subjectief, maar rechters kijken naar de creatieve keuzes die zichtbaar zijn in het eindresultaat.
Marketing en media: opvallend positieve rulings
Niet alle recente beslissingen zijn beperkend. In 2023 en 2024 besliste de Rulingcommissie meerdere keren positief over auteursrechten voor creatieve profielen in marketing, grafisch ontwerp en webdesign.
Zo vermeldden twee rulings (nr. 2023.0888 en 2023.0936) dat marketeers en designers wél een deel van hun vergoeding onder het gunstregime kunnen laten vallen, mits ze creatieve, originele werken maken die ze overdragen aan de klant.
Opvallend is ook ruling nr. 2024.0302 over zelfstandige medewerkers van mediabedrijven. Daar werd een onderscheid gemaakt tussen vergoedingen voor eerste exploitatie en aanvullende exploitaties. De zelfstandige medewerkers moeten hiervoor twee verschillende facturen opmaken:
- de eerste voor prestaties en primaire exploitatie;
- een tweede voor de secundaire exploitatie (hergebruik).
Door die twee te combineren, kom je ‘als bij wonder’ precies op een 50/50-verdeling uit. Een regeling die in eerste instantie beter oogt dan de 30/70-verhouding. Maar als je verder kijkt, is dit verre van ideaal voor de zelfstandige medewerkers: er komt niet alleen meer administratie bij kijken, de journalisten verlenen ook meer rechten dan voorheen waar ze nog voor elk hergebruik een (kleine) vergoeding kregen.
Wat betekent dit voor accountants en hun klanten?
De kernboodschap voor accountants is duidelijk:
- Zorg voor sluitende bewijsstukken van originaliteit en auteurschap.
- Evalueer kritisch of de activiteiten onder het nieuwe, ingeperkte toepassingsgebied vallen.
- Wees alert voor recente rulings en wetgeving die kansen bieden in sectoren zoals marketing, media en software. (cfr. Zomerakkoord 2025 met aankondiging dat de IT-sector opnieuw in aanmerking komt voor auteursrechten.)
Kortom: de fiscale behandeling van auteursrechten is en blijft aantrekkelijk, zolang alles nauwgezet en met voldoende bewijslast wordt toegepast. Met een zorgvuldige dossieropbouw en kennis van de meest recente rechtspraak vermijd je discussies met de fiscus.
Graag wat extra ondersteuning bij de toepassing van auteursrechten?
Creative Shelter begeleidt freelancers en hun accountants al jaren in de toepassing van auteursrechten:
- Eenmanszaken verzilveren hun auteursrechten voor creatieve prestaties vlot via ons facturatieplatform.
- Wij nemen alle administratie die daarbij komt kijken uit handen: controle van de activiteiten, correcte contracten, aangifte roerende voorheffing, fiches …
- Fiscale controle? Wij helpen hen bij het opstellen van sluitende antwoorden.
- Zowel de freelancers als hun accountants kunnen rekenen op onze uitgesproken expertise over het auteursrecht.
Heb je vragen over de toepassing van auteursrechten in jouw dossiers? Of hoor je graag eens wat wij voor jou kunnen betekenen? Maak een afspraak met een van onze experten.
Wist je dat IT’ers vanaf 2026 opnieuw in aanmerking komen voor een vergoeding uit auteursrechten? Dat lees je hier.
